In ons leven zijn we voortdurend in relatie met anderen. Met onze ouders, kinderen, partners, collega’s, vrienden. Die relaties vormen ons, geven ons kracht — maar kunnen ons ook verwonden. Contextuele therapie helpt om inzicht te krijgen in die dynamiek en om patronen te doorbreken die je belemmeren in je persoonlijke groei en verbinding met anderen.
Wat is contextuele therapie en wanneer helpt het?
Als contextueel therapeut werk ik dagelijks met mensen die op zoek zijn naar meer balans, erkenning en verbondenheid in hun leven. Contextuele therapie is een vorm van hulpverlening die zich richt op relaties, verantwoordelijkheid en rechtvaardigheid over generaties heen. Het is gebaseerd op de gedachte dat onze relaties – met ouders, kinderen, partners, vrienden – een diepe invloed hebben op hoe we ons ontwikkelen en hoe we lijden. Deze therapievorm is bij uitstek geschikt voor mensen die vastlopen in terugkerende patronen, relationele spanningen of een gevoel van onrecht.
De oorsprong van contextuele therapie: Nagy en de vier dimensies
Wie is Ivan Boszormenyi-Nagy?
De grondlegger van de contextuele therapie is de Hongaars-Amerikaanse psychiater Ivan Boszormenyi-Nagy. Hij ontwikkelde zijn theorie vanuit het idee dat relaties fundamenteel zijn voor ons welzijn. Nagy’s visie was dat elke mens leeft in een netwerk van relaties waarin loyaliteit, zorg en rechtvaardigheid een belangrijke rol spelen.
De ontwikkeling van contextuele therapie
Contextuele therapie ontstond vanuit de systeemtherapie, maar voegde er een diepere laag aan toe: de ethische dimensie. Waar systeemtherapie zich vooral richt op interactiepatronen, voegt de contextuele therapie een moreel en intergenerationeel perspectief toe.
De vier dimensies en hun betekenis
- De feiten: alles wat feitelijk gebeurd is in iemands leven
- De psychologie: gevoelens, gedragingen en copingstrategieën
- De interacties: communicatie, conflicten, rollen
- De relationele ethiek: de balans van geven en ontvangen, loyaliteit, rechtvaardigheid
Wat houdt de contextuele benadering in?
Waar richt contextuele therapie zich op?
Contextuele therapie richt zich op het herstellen van rechtvaardigheid, vertrouwen en balans in menselijke relaties. Centraal staat de wederkerigheid tussen geven en ontvangen, en de impact van onverwerkt verleden op het heden. Deze therapie gaat niet alleen over het bespreken van klachten, maar onderzoekt onderliggende relationele dynamieken. Denk hierbij aan loyaliteitsconflicten, destructieve patronen, gebrek aan erkenning, of onzichtbare verplichtingen die iemand meedraagt uit het gezin van herkomst. Door te werken aan deze thema’s ontstaat er ruimte voor heling, verbinding en persoonlijke ontwikkeling.
Contextuele hulpverlening
Contextuele hulpverlening is breder dan therapie alleen. Het gaat om een begeleidingsvorm waarin ik mensen ondersteun bij het bewust worden van de context waarin zij leven, werken en relaties onderhouden. Dit kan gaan om persoonlijke situaties, maar ook om professionele dilemma’s of sociale vraagstukken. Door een contextuele bril te gebruiken in de hulpverlening ontstaat er ruimte voor meerzijdige partijdigheid, erkenning van verborgen loyaliteiten en het herstellen van relationele balans. In deze benadering staat de mens altijd in verbinding met anderen, en zoeken we samen naar betekenisvolle verandering die duurzaam is en generaties overstijgt.
Contextueel werken
Contextueel werken betekent dat ik altijd oog heb voor de bredere context van iemands leven. Het gaat hierbij niet alleen om de directe relaties, maar ook om de maatschappelijke, culturele en historische invloeden die van betekenis zijn. Als hulpverlener, coach of begeleider neem ik die gelaagdheid actief mee in mijn werkwijze. Ik stel vragen die niet alleen gaan over het hier en nu, maar ook over het toen en daar. Wat heb je ontvangen? Wat heb je gemist? Wat draag je mee? Deze manier van werken brengt niet alleen verdieping in het gesprek, maar helpt ook om verantwoordelijkheid en keuzevrijheid opnieuw vorm te geven in het leven van de cliënt.
De kernprincipes van de contextuele benadering
De contextuele benadering nodigt uit tot meerzijdige partijdigheid en kijkt naar het grotere geheel. Niet alleen jij als cliënt doet ertoe, maar ook jouw context – het gezin waaruit je komt, de relaties waarin je leeft, en de effecten op volgende generaties.
Relationele werkelijkheid en de impact op herstel
In de contextuele theorie spreken we over de ‘relationele werkelijkheid’: de onzichtbare dynamieken die voortkomen uit loyaliteit, plicht en verbondenheid. Veel mensen dragen lasten van vorige generaties, bewust of onbewust. Herstel ontstaat wanneer we deze werkelijkheid onder ogen zien en recht doen aan wat is geweest.
Loyaliteit, balans en vertrouwen binnen relaties
Een belangrijk uitgangspunt is dat mensen verlangen naar erkenning en rechtvaardigheid. Onverwerkte loyaliteitsconflicten kunnen leiden tot klachten als angst, somberheid of burn-out. Het herstellen van balans in geven en ontvangen binnen relaties is essentieel voor heling.
Relationele ethiek als fundament in therapie
Wat is relationele ethiek?
Relationele ethiek verwijst naar de morele balans in menselijke relaties. Het draait om de vraag of geven en ontvangen in een relatie met elkaar in evenwicht zijn, en of er recht wordt gedaan aan ieders inzet, betrokkenheid en leed. In contextuele therapie zie ik relationele ethiek als de diepere laag die schuilgaat onder veel conflicten en spanningen. Mensen raken uit balans wanneer ze jarenlang geven zonder iets terug te ontvangen, of wanneer hun inzet structureel niet erkend wordt. Door aandacht te geven aan deze ethiek, openen we de weg naar heling, wederzijds begrip en herstel van vertrouwen. Relationele ethiek is daarmee geen bijzaak, maar de kern van waaruit duurzame verandering kan ontstaan.
Meerzijdige partijdigheid in de praktijk
Een belangrijk instrument in de contextuele benadering is meerzijdige partijdigheid. Als therapeut kies ik geen kant, maar probeer ik ieders perspectief zichtbaar en begrijpelijk te maken. Daardoor voelen cliënten zich gezien in hun beleving, maar worden ze ook uitgenodigd om naar de ander te luisteren. Het is een krachtige manier van werken die veiligheid creëert en beweging mogelijk maakt in vastgelopen relaties.
De contextueel therapeut: bruggenbouwer binnen relaties
Wat doet een contextueel therapeut?
Een contextueel therapeut werkt op het snijvlak van psychologie, ethiek en systeemdenken. De focus ligt niet alleen op symptomen of gedrag, maar op de relationele geschiedenis en de morele context van het leven van een cliënt. Als contextueel therapeut help ik mensen om de vaak onzichtbare invloeden van familiebanden, loyaliteiten en onverwerkt verleden te herkennen. Daarbij stimuleer ik herstel van vertrouwen en rechtvaardigheid in relaties. Dit vraagt om een houding van openheid, geduld en het vermogen om verschillende perspectieven naast elkaar te laten bestaan. Ik werk vanuit het principe van meerzijdige partijdigheid, waarin ieder verhaal telt en bijdraagt aan het groter geheel.
Een contextueel therapeut kijkt systemisch, ethisch en intergenerationeel. Ik probeer niet alleen te begrijpen wat er speelt in het hier en nu, maar ook welke contextuele lijnen en patronen er meespelen. In gesprekken werk ik met technieken zoals genogrammen, het verhelderen van loyaliteiten en dialogisch werken. Mijn rol is om ruimte te creëren waarin mensen zichzelf én elkaar opnieuw kunnen zien, met meer begrip en openheid.
Contextuele therapie helpt bij complexe situaties
Contextuele therapie is geschikt voor een breed scala aan hulpvragen. Denk aan relatieproblemen, gezinsconflicten, loyaliteitskwesties, psychische klachten of situaties waarin het gevoel overheerst dat iets niet klopt – dat er onrecht is aangedaan. De therapie helpt mensen niet alleen om hun eigen verhaal te begrijpen, maar ook om het grotere geheel te zien waarin dat verhaal zich afspeelt.
Interventies en technieken in de contextuele therapie
Binnen de therapie maak ik gebruik van verschillende methodieken. Zo werk ik met genogrammen om familierelaties en patronen in kaart te brengen. Ook gebruik ik dialogische gespreksvoering om ruimte te geven aan ieders stem. De ‘roulerende rekening’ is een ander krachtig begrip, waarmee we zicht krijgen op wie wat heeft gegeven en ontvangen in relaties. Deze technieken helpen om erkenning te herstellen en beweging mogelijk te maken.
Familie, relaties en generaties heen
Contextuele therapie kijkt verder dan het individu. De mens wordt altijd gezien in relatie tot anderen. Veel problemen die zich in het heden manifesteren, vinden hun wortels in het verleden – soms zelfs generaties terug. Door de familiegeschiedenis in kaart te brengen, worden patronen zichtbaar die van invloed zijn op het heden. De therapie biedt ruimte om deze patronen te doorbreken en recht te doen aan onverwerkt verleden.
Veelgestelde vragen over contextuele therapie
Wat is het verschil tussen contextuele therapie en andere vormen van psychotherapie?
Is contextuele therapie geschikt voor mij?
Hoe lang duurt een traject?
Wordt contextuele therapie vergoed?
Kan contextuele therapie ook online?
Waarom contextuele therapie?
Deze vorm van therapie kan bijzonder helpend zijn als je:
- Vastloopt in familierelaties of partnerrelaties
- Last hebt van patronen die generaties teruggaan
- Je verantwoordelijk voelt voor (te) veel
- Moeite hebt met grenzen stellen of ontvangen
- Zoekt naar verzoening of verwerking van familietrauma
- Je plek in je familie of leven wilt (her)vinden
Mijn werkwijze
In de sessies gaan we samen op zoek naar de onderliggende dynamiek die meespeelt in jouw situatie. We onderzoeken je gezin van herkomst, je positie daarin, onuitgesproken verwachtingen en de manier waarop je hebt leren omgaan met geven en ontvangen. Vaak ontstaat er tijdens dit proces meer mildheid, begrip en ruimte — voor jezelf en voor anderen.
Ik werk zonder oordeel en met aandacht voor het geheel van jouw verhaal. Soms maken we gebruik van genogrammen (een soort familie-opstelling op papier), om inzicht te krijgen in de familiegeschiedenis. Alles in dienst van helderheid, heling en herstel.
Ruimte voor verbinding, erkenning en toekomst
Contextuele therapie is geen quick fix. Het is een uitnodiging tot diepgaand onderzoek naar jezelf én je relaties. Het vraagt moed om naar de context te kijken waarin je bent grootgebracht en waarin je nu leeft. Maar wie die stap zet, ontdekt vaak dat er ruimte ontstaat – voor nieuwe verbindingen, voor meer balans en voor echte erkenning. Die beweging werkt door. Niet alleen in jouw leven, maar ook richting de volgende generatie.
Contextuele therapie nodigt uit tot echte verbinding — met jezelf en met de ander. Niet door alles goed te praten of te negeren, maar door eerlijk te kijken naar wat was, wat is en wat kan veranderen. Wil jij werken aan herstel in jouw relaties, en daarin ook jezelf beter leren begrijpen? Neem gerust contact met me op. Je bent welkom.